Prizdirek Bilyası motordan aldığı gücü şanzımana iletir. Araç vitese takıldığında üretilen gücü şanzıman çıkış miline aktaran önemli bir parçadır. Giriş mili ile baskı balata sistemine entegredir. Bu parça prizdirek mili ile döner. Ancak zamanla dönme hareketinin oluşturacağı sürtünme kuvveti parçalarda ısı meydana çıkarır. Bu durumda şanzıman yağı prizdirek bilyasını yağlama ve soğutma görevi yapar. Şanzımanın etkili ve ideal çalışabilmesi için uygun şanzıman yağına ihtiyacı vardır. Ancak zamanla hareketli parçalar yüksek ısı ve sürtünme kuvveti nedeniyle aşınırlar. Eğer yağ seviyesi ciddi oranda düşerse özellikle prizdirek bilyası bu durumdan zarar görür.
Şanzıman yağı eksildiği ya da özelliğini yitirdiği zaman prizdirek bilyası diğer bir ifadeyle prizdirek rulmanı arıza yapar. Prizdirek rulmanı genellikle bilyalı ya da konik rulman şeklinde tasarlanmıştır. İçten yanmalı motorların bir dakikada döndükleri devir sayıları 5-6 bin devirleri bulabilir. Bu gibi yüksek devir hızlarında dönen parçalar için sürtünme ve buna bağlı ısı oluşumu oldukça önemli bir durumdur. Şanzıman arızaları ise sürücülerin korkulu bir kabusudur. Prizdirek bilyası arıza çıkardığında bu durum kendini çeşitli şekillerde belli eder. Araç viteste ve seyir halinde iken, uğultuya benzer bir ses geliyor ve debriyaja basıldığında ses kesiliyorsa, prizdirek rulmanı arıza yapmış olabilir. Unutulmamalıdır ki şanzıman arızalarında ilk kontrol edilmesi gereken unsur şanzıman yağı seviyesidir.
Prizdirek Bilyası Arıza Belirtileri
Vites Değişiminde Problemler: Aracınızın vitesini değiştirdiğinizde gürültü ve titreşim meydana geliyorsa prizdirek bilyası arızalanmıştır. Sesin hızı ve tonu, motor hızına ve torka göre farlılık gösterir. Bozuk bir prizdirek bilyası araç hareket etse de etmese de gürültü ve titreşim yapmaya devam eder.
Şanzıman Problemleri: Arızalı bir bilya, vites boştayken ve araç hareket halindeyken gürültü ve titreşim yapar. Gürültünün şiddeti motorun devri ile doğru orantılı olarak artar. Vites geçişlerinde titreşim hissedilir. Ayrıca şanzıman yağ seviyesinin düşük olması da bu sorunlara sebep olur. Prizdirek bilyasına müdahale etmeden önce mutlaka şanzıman yağ seviyesini kontrol edin. Gereksiz yere şanzıman sistemine müdahale edilmesini önlemiş olursunuz.
Vitesten Atma Problemi: Özellikle prizdirek bilyası arızalıysa araç seyir halinde iken vites atma sorunları baş gösterir. Özellikle debriyaja basıldığında bunu daha iyi gözlemlersiniz. Bilyanın bozulması dişli millerinin hizasını etkiler. Bunların yuvalarına tam oturmasını engeller. Böylelikle iki de bir vitesten atma sorunu ortaya çıkar. Yine de ilk olarak şanzıman yağının kontrol edilmesi ve vites kolu hizalama ayarlarına bakılmasında fayda vardır.
Bunlar gibi durumlarla karşılaşıldığında, araç daha fazla hareket ettirilmemelidir. En kısa zamanda güvenilir bir teknik servise gidilmelidir. Eğer gerekiyorsa prizdirek rulmanının değişimi uzman ekip tarafından yapılmalıdır.
